ادیبستان «تابناک»؛ چهل و پنجم
تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۳۵۳۵۳
رباعیاتی از امیرعلیشیر نوایی
ای قتل مرا کشیده مژگانت صف
هر تیری ازان جان مرا کرده هدف
جز آنکه دران ورطه شود عمر تلف
زان صف نتوان رفت برون هیچ طرف
####
در عشق مباش پیش رندان گستاخ
چون بنده بود به نزد سلطان گستاخ
از دوست چو وصل یافت نتوان گستاخ
عاقل بادب باشد و نادان گستاخ
####
در روز جدایی غم دلسوز وداع
وان آتش هجر شعله افروز وداع
صد غصه مهلک غم اندوز وداع
نابود نمودند مرا روز وداع
حکایتی از فخرالدین صفی
ثروتمندی که از مال دنیا بی‌نیاز بود، تصمیم گرفت برای خود مقبره‌ای بسازد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حذف مفعول
در دستور زبان فارسی جمله آنگاه زیباتر است که هم مفعول و هم " را" را حذف کنیم.
مثال:
کتاب را از علی گرفتم و کتاب را خواندم
که چه در نثر و چه در شعر هم را و هم مفعول که " کتاب" است را حذف می کنیم.
کتاب را گرفتم و خواندم
امیر علی شیر نوایی
شاعر، دانشمند و وزیر سلطان حسین بایقرای گورکانی (۸۷۵ – ۹۱۱ ه. ق.) بود. امیر علی شیر نوایی نام او علی شیر بن الوس یا کجکنهٔ نوایی جغتایی و ملقب به «نظام‌الدین» است. از بزرگ زادگان خاندان جغتای، پسر چنگیزخان حاکم ماوراءالنهر و کاشغر و بلخ و بدخشان بود. او مردی نیکوصفت و دانشمند و شاعر بوده اشعار بسیاری به دو زبان فارسی و ترکی جغتایی دارد به همین جهت مشهور به «ذوللسانین» بود. تخلص او در اشعار ترکی «نوایی» و در اشعار فارسی «فانی» یا «فنایی» است.
وی در سال ۸۴۴ ه. ق. در هرات متولد شد و تحصیلاتش اولیه خود را نزد پدرش کیچکینه بخشی -که از جمله وزرای تیموریان بود - کسب کرد و سپس برای ادامه تحصیل به سمرقند رفت. علی شیر در خردسالی با سلطان حسین میرزا که همدرس و هم‌مدرسه بوده‌اند، عهد و پیمان بسته بودند که هر کدام به سلطنت برسد از حال دیگری تفقد نموده، فراموشش نکند، نوایی از آن پس به منظور تحصیل معارف و کمالات خوراسان و سمرقند و بسیاری از شهرهای دیگر را سیاحت کرد و در آن میان گرفتار فقر و فاقه‌ای سخت شد. در این هنگام سلطان حسین میرزا در هرات به سلطنت نشست و به حکم همان پیمان قدیم، امیر علی شیر را از سمرقند فراخوانده منصب مهرداری خود را به وی واگذار کرد و اندکی پس از آن امر صدارت را نیز به او داد و بزرگی مقامش به جایی رسید که هر یک از برادران و فرزندان سلطان، ملازمت او را مایهٔ شرف و افتخار خود میدانستند و سلطان نیز بی مشورت او به هیچ کاری اقدام نمی‌کرد.
اما علی شیر با وجود این همه مشاغل، از مطالعات علمی و تألیفات مختلف دست برنداشت و مجلس او مجمع علما و فضلای آن روزگار بود و کتابخانه وی نیز عمومی و مورد استفاده علاقمندان بود که از آنجمله خواندمیر مولف حبیب‌السیر نیز از آن کتابخانه بهره‌ها برده است. سرانجام وی از امور دولتی استعفا داده منزوی گشت و با ملا عبدالرحمان جامی مصاحب شد و درویشی را بر همه امور ترجیح داد. و در عین انزوا نیز مورد توجه سلطان حسین بوده و شاهزادگان موظف به استفاده از مجالس وی بودند. و عاقبت او به سال ۹۰۶ یا ۹۰۷ ه. ق. درگذشت. اشعار وی پخته و دارای معنا و مفاهیم مطلوب و مقبول است.
حکایت
آورده اند که: «ایاز» غلام محبوب سلطان محمود غزنوی بود که بنا به دستورش در دستگاه او به مقام و مکنتی رسید. در دوران وزارتش به دلیل همین محبوبیت نزد سلطان عزنوی مورد سعایت و بدخواهی درباریان قرار داشت. او در دوران وزارتش یک اتاق برای خود در نظر گرفته بود و به کسی اجازه ورود به این اتاق نمی داد. فقط خود ایاز قبل از شروع کارش به این اتاق می رفت و مدتی را در این مکان می گذراند و همین موضوع بهانه را بدست بدخواهانش داد. رقبای حسود وقتی این رفتار وی را دیدند به خیال آنکه او دفینه های زر و سیم را از خزانه برداشته و در این مکان مخفی می کند، نزدِ شاه به بدگویی و سخن چینی او رفتند که چه نشسته ای که ایاز خزانه را خالی کرده و در اتاقی مخفی می کند. سلطان که به خوی و سیرت وفادارانه ایاز یقین داشت در رد دعاوی آنان حرفی نزد.
در این میان خود سلطان محمود غزنوی نیز بسیار کنجکاو بود که بداند در آن خانه چیست؟ پس روزی دیگر و در حالی که ایاز در حجره اش نشسته بود ناگهان با خدم و حشم وارد حجره ایاز شد و او را در لباس مندرس شبانی و چارقی کهنه (کفش آن دوره) دید. از ایاز دلیل اینکارش را پرسید که ایاز در جواب گفت: ای سلطان من هر روز قبل از کار به این حجره می‌آیم و این لباس و چارق را که یادگار دوران شبانی من است را می پوشم تا یادم باشد که چه کسی بودم و از کجا به کجا رسیدم تا خود به غلط نیفتم. امیر با شنیدن این سخنان انگشتری از انگشت بیرون کرد و گفت: بگیر و در انگشت کن تا اکنون وزیر بودی؛ اکنون امیری.
اشعاری سپید از حسین پناهی
نیم ساعت پیش
خدا را دیدم قوز کرده با پالتوی مشکی بلندش
سرفه‌کنان در حیاط از کنار دو سرو سیاه گذشت
و رو به ایوانی که من ایستاده بودم آمد،
آواز که خواند تازه فهمیدم،
پدرم را با او اشتباهی گرفته‌ام!
**
ما چیستیم؟!
جز ملکلول‌های فعال ذهن زمین
که خاطرات کهکشان‌ها را
مغشوش می‌کند!
**
بی تو
نه بوی خاک نجاتم داد
نه شمارش وب ها تسکینم
چرا صدایم کردی
چرا؟
سراسیمه و مشتاق
سی سال بیهوده در انتظار تو ماندم و نیامدی
نشان به آن نشان
که دو هزار سال از میلاد مسیح می‌گذشت
و عصر
عصر والیوم بود
و فلسفه
و رسالت من این خواهد بود
تا دو استکان چای داغ را
از میان دویست جنگ خونین
به سلامت بگذرانم
تا در شبی بارانی
آن‌ها را
با خدای خویش
چشم در چشم هم نوش کنیم
سبک بازگشت ادبی
پس از روی کار آمدنِ سبک هندی که صناعات ادبی پیچیده و زبان کوچه بازاری در آن رواج یافته بود،ادبا و شاعران ارام آرام از این سبک که یک قرن و اندی عمر داشت،روی برگرداندند و دوباره به سبک عراقی و گاه خراسانی روی آوردند که به این سبک،سبک بازگشت ادبی گویند.
منبع: تابناک
کلیدواژه: حمله تروریستی کرمان تیم ملی فوتبال ایران یمن موساد حملات موشکی سپاه کریم مجتهدی ادیبستان شعر ادبیات حمله تروریستی کرمان تیم ملی فوتبال ایران یمن موساد حملات موشکی سپاه کریم مجتهدی سلطان حسین علی شیر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۳۵۳۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دو بنای همشکل در ایران و ترکمنستان را بشناسید
به گزارش خبرنگار مهر، دو بنای تاریخی در دو شهر و دو کشور هستند که شباهت زیادی دارند معماری دو بنا یکی در ترکمنستان و دیگری در شهر زنجان کشور ایران یکی از دهها ویژگی مشترک معماری، هنر و فرهنگی بین این دو کشور است.
آرامگاه سلطان احمد سنجر در شهر مرو کشور ترکمنستان واقع شده است این آرامگاه ۲۷ متر بلندی دارد و طول و عرض آن ۱۷ متر است. دیوارهای آن هم ۱۴ متر بلندی دارد ولی درون آن هیچ تزئیناتی ندارد. این آرامگاه یکی از بزرگترین مقبره‌های سلجوقی بوده و یک گنبد آبی با آجر لعاب هم داشته است. در کنارش مسجد و قصر و حیاط هم وجود داشته است.
در شهر زنجان نیز بزرگترین، قدیمی‌ترین، باشکوه‌ترین گنبد یا آرامگاه سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) هشتمین سلطان مغول وجود دارد. این بنا اولین گنبد بزرگ آجری جهان است و ۴۸ متر ارتفاع دارد. گنبد از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ پوشیده و سقف داخل آن بالا با گچ‌بری‌ها و آجرهای رنگارنگ تزئین شده است.
هر دو بنا آرامگاه هستند. یکی مقبره هشتمین سلطان مغول در زنجان و دیگری نهمین سلطان امپراتوری سلجوقی در مرو. هر دو در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند.
بنای گنبد سلطانیه با الهام از معماری مقبره سلطان سنجر سلجوقی در دوره ایلخانی ساخته شده است. با این تفاوت که مقبره سلطان سنجر دارای پلان مربع است در حالی که سلطانیه هشت ضلعی ساخته شده است.
مقبره سلطان سنجر سلجوقی فارغ از تزئینات است اما گنبد سلطانیه با کتیبه‌ها و نقوش هندسی مختلف آراسته شده است.
همچنین هر دو بنا گنبد دو پوسته آجری دارند، در نمای بیرونی دو بنا نیز شباهت‌هایی دیده می‌شود.
کد خبر 6089699
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»